Soru:
Türkiye'nin matematik konumunun bir sonucu olarak, güneyden kuzeye doğru çıkıldıkça;
I. Güneş ışınlarının geliş açısı küçülür.
II. Sıcaklık ortalaması azalır.
III. Gece-gündüz süre farkı artar.
IV. Denizlerin tuzluluk oranı artar.
yargılarından hangileri doğrudur?
Çözüm:
💡 Soru, enlem (kuzeye çıkıldıkça) değişiminin doğal sonuçlarını sorgulamaktadır. Matematik konumun enlem bileşeni ele alınmalıdır.
- ➡️ I. Madde: Ekvator'dan kutuplara doğru gidildikçe güneş ışınlarının geliş açısı daralır (küçülür). Türkiye'de güneyden (Alanya ~36°K) kuzeye (Sinop ~42°K) çıkıldıkça bu durum geçerlidir. ✅ DOĞRU
- ➡️ II. Madde: Güneş ışınlarının geliş açısı küçüldüğü için birim yüzeye düşen enerji miktarı azalır ve sıcaklık ortalaması düşer. ✅ DOĞRU
- ➡️ III. Madde: Gece-gündüz süre farkı, ekvatora yakın yerlerde az, kutuplara yakın yerlerde fazladır. Türkiye'nin kuzeyi güneyine göre kutuplara daha yakın olduğu için gece-gündüz farkı daha fazladır. ✅ DOĞRU
- ➡️ IV. Madde: Denizlerin tuzluluk oranı enleme bağlı olarak değişir. Buharlaşmanın fazla olduğu düşük enlemlerde (sıcak bölgelerde) tuzluluk artar. Türkiye'de güneyden kuzeye gidildikçe sıcaklık ve buharlaşma azalacağı için tuzluluk oranı da genellikle azalır, artmaz. ❌ YANLIŞ
✅ Sonuç olarak, doğru yargılar I, II ve III numaralı maddelerdir.
