Çözünme çökelme tepkimeleri

0.10 M Na₂SO₄ çözeltisindeki BaSO₄'ün molar çözünürlüğünü hesaplayınız. (BaSO₄ için K_çç = 1.1×10^-10)

💡 Bu bir ortak iyon etkisi sorusudur. Na₂SO₄, BaSO₄ ile ortak iyonu (SO₄^2-) içerir ve bu durum BaSO₄'ün çözünürlüğünü azaltır.

• ➡️ Adım 1: Denge denklemini ve başlangıç derişimlerini yaz.
  BaSO₄(k) ⇌ Ba²⁺(suda) + SO₄^2-(suda)
  Başlangıç: [Ba²⁺] = 0, [SO₄^2-] = 0.10 M (Na₂SO₄'ten)
• ➡️ Adım 2: Denge derişimlerini çözünürlük (s) cinsinden yaz.
  Çözünen BaSO₄ miktarı s mol/L olsun.
  [Ba²⁺] = s
  [SO₄^2-] = 0.10 + s (Ortak iyon nedeniyle SO₄^2- derişimi zaten yüksektir)
• ➡️ Adım 3: K_çç ifadesini yaz ve sadeleştir.
  K_çç = [Ba²⁺][SO₄^2-] = (s)(0.10 + s) = 1.1×10^-10
  s, 0.10 yanında çok küçük olduğu için (0.10 + s) ≈ 0.10 alınabilir.
  (s)(0.10) = 1.1×10^-10
• ➡️ Adım 4: s'yi hesapla.
  s = (1.1×10^-10) / 0.10 = 1.1×10^-9 M

✅ Sonuç: 0.10 M Na₂SO₄ çözeltisindeki BaSO₄'ün çözünürlüğü 1.1×10^-9 mol/L'dir. (Saf sudaki çözünürlük ~10^-5 M mertebesindedir, ortak iyonun çözünürlüğü nasıl düşürdüğüne dikkat edin).