Soru: Tanpınar'ın romanlarında sıkça işlenen "zaman" kavramını, "Saatleri Ayarlama Enstitüsü" romanından bir örnekle açıklayınız.
Çözüm: Tanpınar, romanlarında zamanı hem fiziksel hem de psikolojik bir unsur olarak kullanır. "Saatleri Ayarlama Enstitüsü"'nde, zaman kavramı toplumsal bir eleştiri aracıdır:
- Roman, saatleri ayarlamak için kurulan saçma bir enstitüyü anlatarak, modernleşme çabalarının nasıl anlamsız kurumlara dönüşebileceğini gösterir.
- Örneğin, karakterler saatlerin doğru zamanı göstermesi için uğraşırken, aslında kendi hayatlarında zamanı kontrol edemezler; bu, insanın doğaya ve kaderine karşı verdiği boş mücadeleyi sembolize eder.
- Zaman, burada geleneksel ile modern arasındaki kopuşun ve toplumdaki karmaşanın bir metaforudur.