Soru:
Islahat Fermanı'nın ilan edilmesinde, "Osmanlı Devleti'nin bir Avrupa devleti sayılması ve toprak bütünlüğünün korunması" fikrini savunan, aynı zamanda iç işlerine müdahale etmek isteyen hangi iki büyük Batılı güç etkili olmuştur?
Çözüm:
💡 Bu soru, baskıyı uygulayan devletlerin temel motivasyonlarını anlamamızı istiyor.
- ➡️ İlk adım, 19. yüzyılda Osmanlı Devleti'ne yönelik dış politikaları hatırlamaktır. "Şark Meselesi" olarak adlandırılan bu dönemde Avrupa devletleri Osmanlı'yı nasıl etkilemek istiyordu?
- ➡️ İkinci adım, Osmanlı'nın toprak bütünlüğünü korumak isteyen devletleri tespit etmektir. Bu dönemde İngiltere, Rusya'nın Akdeniz'e inmesini (sıcak denizlere inme politikası) engellemek için Osmanlı'nın toprak bütünlüğünü koruma politikası (Osmanlı'yı yaşatma politikası) izliyordu. Fransa ise hem kendi nüfuz alanını korumak hem de Rusya'ya karşı denge unsuru olarak benzer bir politika izliyordu.
- ➡️ Üçüncü adım, bu korumanın bir bedeli olduğunu anlamaktır. İngiltere ve Fransa, Osmanlı'yı korumalarının karşılığında, özellikle Hristiyan azınlıkların haklarının iyileştirilmesi ve modernleşme yönünde reformlar yapılmasını talep ediyordu. Bu, onların iç işlerine bir müdahale biçimiydi.
- ➡️ Son adım, bu taleplerin somut bir çıktısı olarak Islahat Fermanı'nın 1856'da Paris Konferansı sırasında ilan edildiğini bağlantılandırmaktır.
✅ Sonuç olarak, bu tanıma uyan ve Islahat Fermanı'nın ilanında baskı uygulayan iki büyük Batılı güç İngiltere ve Fransa'dır.
