Soru:
Tarih öğretmeni sınıfa, "Kurtuluş Savaşı'nda cephelerdeki askerlerin moral durumu nasıldı?" sorusunu getirir ve öğrencilerden bu soruyu cevaplamak için hangi tarihsel belgeleri kullanacaklarını planlamalarını ister. Aşağıdaki öğrenci önerilerinden hangisi, bu soruyu cevaplamak için en doğrudan ve güvenilir belgeyi önermektedir?
- A) Savaştan 50 yıl sonra çekilmiş bir belgeseldeki emekli bir askerin anlattıkları.
- B) Dönemin Genelkurmay Başkanlığı'nın resmi askeri yazışma ve raporları.
- C) Savaş sırasında basılmış bir dergideki karikatürler.
- D) Günümüz bir tarihçinin konuyla ilgili yazdığı makale.
Çözüm:
💡 Soru, belirli bir tarihsel olguya (askerlerin moral durumu) yönelik en doğrudan kanıtı bulmamızı istiyor. Cevap, olayın içinde ve o sırada üretilmiş bir belge olmalıdır.
- ➡️ Adım 1: A seçeneği (belgesel röportajı), hatıralara dayalı, uzun zaman geçmiş ikincil bir kaynaktır ve hafıza hataları içerebilir.
- ➡️ Adım 2: C seçeneği (karikatürler), kamuoyunu yansıtabilir ancak abartılı ve yorum içerir; doğrudan askerlerin moralini ölçmek için yetersizdir.
- ➡️ Adım 3: D seçeneği (tarihçinin makalesi), başka kaynakları yorumlayan bir ikincil kaynaktır.
- ➡️ Adım 4: B seçeneği (resmi askeri yazışma ve raporlar), cephelerden merkeze gönderilen, durumu anbean aktaran birincil kaynaklardır. İçlerinde askerlerin moral durumuna dair doğrudan gözlem ve bilgiler bulunma ihtimali çok yüksektir.
✅ Sonuç olarak, en doğrudan ve güvenilir belge, olayın merkezindeki kurumun B seçeneğindeki birincil kayıtlarıdır.
