Soru:
Okyanusun derin, karanlık bölgelerinde yaşayan bazı bakteriler, hidrojen sülfür (H_2S) gazını oksitleyerek enerji elde eder ve bu enerjiyi karbondioksiti (CO_2) indirgeyerek organik besin sentezlemek için kullanırlar.
Bu bakterilerin gerçekleştirdiği kemosentez olayını temsil eden genel denklem aşağıdaki gibidir:
CO_2 + 2H_2S + O_2 -> [CH_2O] + H_2O + 2S
Bu denkleme göre aşağıdaki soruları cevaplayınız:
- Hidrojen sülfür (H_2S) bu reaksiyonda hangi işlevi görür?
- Oluşan kükürt (S) elementinin kaynağı nedir?
- Bu bakteriler, okyanus ekosistemindeki besin zincirinin hangi basamağında yer alır?
Çözüm:
⚗️ Kimyasal denklemi yorumlayalım.
- ➡️ Birinci Adım: H_2S'nin İşlevi - Denklemde H_2S, oksijen (O_2) ile reaksiyona girerek yükseltgenmekte (elektron kaybetmekte) ve kükürt (S) açığa çıkarmaktadır. Bu reaksiyondan açığa çıkan enerji, CO_2'den [CH_2O] (genel organik madde formülü) sentezi için kullanılır. Bu nedenle H_2S, elektron ve hidrojen kaynağı görevi görür. Yani indirgeyici maddedir.
- ➡️ İkinci Adım: Kükürtün Kaynağı - Açığa çıkan kükürt (S), H_2S molekülünden gelmektedir. H_2S yükseltgendiğinde (oksitlendiğinde) kükürt elementine dönüşür.
- ➡️ Üçüncü Adım: Besin Zincirindeki Yeri - Bu bakteriler, güneş ışığının ulaşamadığı derinliklerde, inorganik maddelerden kendi organik besinlerini sentezlemektedir. Bu onları üretici (prodüktör) yapar. Dolayısıyla besin zincirinin birinci basamağında yer alırlar ve buradaki diğer canlılar için temel besin kaynağı oluştururlar.
✅ Cevap: H_2S elektron/hidrojen kaynağıdır, kükürt H_2S'den gelir ve bu bakteriler besin zincirinde üretici konumundadır.
