Soru:
Akraba evliliklerinde, ailede nadir görülen bir çekinik hastalığın ortaya çıkma riski neden artar? Açıklayınız. Açıklamanızda heterozigot ve homozigot kavramlarına yer veriniz.
Çözüm:
💡 Bu soru, akraba evliliğinin genetik temelini anlamamızı istiyor.
- ➡️ İlk adım, çekinik hastalıkların nasıl ortaya çıktığını hatırlamaktır. Bir bireyin hasta olması için, hastalık alelini hem annesinden hem de babasından alması gerekir, yani homozigot çekinik (aa) olmalıdır.
- ➡️ İkinci adım, akraba bireylerin gen havuzunu düşünmektir. Akrabalar, ortak atalardan geldikleri için genetik benzerlikleri yüksektir.
- ➡️ Eğer ailede nadir bir çekinik hastalık aleli (a) varsa, bu alelin akraba bireylerde bulunma olasılığı, akraba olmayan bireylere göre çok daha yüksektir.
- ➡️ Bu nedenle, iki akrabanın her ikisinin de heterozigot (Aa) taşıyıcı olma ve dolayısıyla hasta (aa) çocuk sahibi olma ihtimali belirgin şekilde artar.
✅ Sonuç: Akraba evlilikleri, ortak genetik geçmiş nedeniyle nadir çekinik alellerin bir araya gelme olasılığını artırarak, çekinik hastalıkların görülme sıklığını yükseltir.
