Soru:
Bir araştırma ekibi, farklı arşivlerde dağınık halde bulunan 19. yüzyıl mektup ve günlüklerini bir araya getirip ilişkilendirerek bir "dijital ağ analizi" projesi yürütüyor. Projenin amacı, dönemin aydınlarının sosyal ilişki ağlarını haritalamaktır. Bu dijital ağ haritasını oluşturmak için hangi adımlar izlenmelidir?
Çözüm:
💡 Ağ analizi, bireyler (düğümler) ve aralarındaki ilişkiler (bağlar/kenarlar) üzerine kuruludur.
- ➡️ Adım 1: Veri Çıkarımı ve Yapılandırma - Mektup ve günlüklerden, "gönderen", "alıcı", "tarih" ve "mekân" bilgileri çıkarılarak yapılandırılmış bir veri tabanı oluşturulur (örneğin, bir CSV dosyası). Her mektup, iki kişi arasında bir "bağ" olarak kaydedilir.
- ➡️ Adım 2: Ağ Matrisinin Oluşturulması - Veriler, bir "komşuluk matrisi"ne dönüştürülür. Bu matriste, satırlar ve sütunlar kişileri temsil eder. İki kişi arasında mektup varsa ilgili hücreye "1", yoksa "0" yazılır. Mektup sayısı ilişkinin ağırlığı olarak kullanılabilir.
- ➡️ Adım 3: Görselleştirme ve Analiz - Bu matris, Gephi veya Cytoscape gibi ağ analiz yazılımlarına aktarılır. Yazılım, kişileri birbirine çizgilerle bağlı düğümler halinde görselleştirir. Merkezdeki önemli kişiler (yüksek bağlantıya sahip olanlar) daha büyük gösterilir.
- ➡️ Adım 4: İlişki Türlerinin Belirlenmesi - Ağdaki topluluk yapıları (clustering) tespit edilerek, hangi grupların daha sıkı iç içe olduğu analiz edilir. Bu, dönemin entelektüel eğilimleri hakkında fikir verir.
✅ Sonuç olarak, araştırmacılar metinlerde gizli kalmış sosyal yapıyı ve bilgi akış yollarını görsel ve nicel bir şekilde ortaya koyabilirler.
