Soru:
Bir tarih öğrencisi, 19. yüzyılda İstanbul'da yaşanan kolera salgınlarının şehrin farklı semtlerindeki yayılımını ve sosyo-ekonomik faktörlerle ilişkisini incelemek istiyor. Bu araştırmayı yaparken dijital tarih yöntemlerinden hangisi veya hangilerini kullanması en uygun olur?
- I. GIS (Coğrafi Bilgi Sistemleri) haritalama
- II. Sosyal Ağ Analizi (SNA)
- III. İstatistiksel veri analizi
Çözüm:
💡 Öğrencinin amacı, bir olayın (kolera) mekansal dağılımını ve başka faktörlerle (sosyo-ekonomik durum) ilişkisini anlamaktır. Bu, verileri mekan ve istatistik temelinde incelemeyi gerektirir.
- ➡️ I. GIS Haritalama: 🗺️ Koleranın hangi semtlerde, ne yoğunlukta görüldüğünü harita üzerinde göstermek, nüfus yoğunluğu, temiz su kaynaklarına uzaklık, gelir seviyesi gibi katmanlarla ilişkilendirmek için en ideal yöntemdir.
- ➡️ II. Sosyal Ağ Analizi (SNA): 🔗 SNA, genellikle kişiler, kurumlar veya gruplar arasındaki ilişkileri analiz etmek için kullanılır (örn. mektup trafiği, ticaret ağları). Kolera vakalarının yayılımında doğrudan bir "ilişki ağı" kurmak zor olduğundan, bu çalışma için birincil yöntem olarak doğrudan uygun değildir.
- ➡️ III. İstatistiksel Veri Analizi: 📊 Semtlerin sosyo-ekonomik verileri (ortalama gelir, hane halkı büyüklüğü) ile kolera vaka sayıları/ölüm oranları arasındaki korelasyonu test etmek için istatistiksel yöntemler (korelasyon analizi, regresyon) kullanılabilir. Bu, araştırmanın temel bileşenlerinden biridir.
✅ En uygun yöntemler, I ve III numaralı yöntemlerdir (GIS ve İstatistiksel Analiz). Sosyal Ağ Analizi bu özel soruya doğrudan hitap etmemektedir.
