Soru:
Küresel ısınma ile ilgili bilimsel modeller, onlarca yıldır sera gazı emisyonlarının artması durumunda ortalama sıcaklıkların yükseleceğini öngörüyordu. Yapılan uzun süreli gözlemler ve veri toplama çalışmaları, bu modellerin öngörüleriyle büyük oranda örtüşen sonuçlar verdi. Bu durum, bilimin doğası hakkında en çok hangi sonucu destekler?
- A) Bilimsel tahminler her zaman %100 doğrudur.
- B) Bilim, gözlem, veri toplama ve modelleme yoluyla olayları açıklama ve tahmin etme gücüne sahiptir.
- C) Bilimsel modeller, gerçeğin kusursuz birer kopyasıdır.
- D) Bilimsel bilgi, yalnızca doğrudan gözlemlenebilen şeylerle sınırlıdır.
Çözüm:
💡 Bu örnek, bilimin açıklama ve tahmin gücünü vurgulamaktadır. Analiz edelim:
- ➡️ İlk Adım - Senaryonun Özü: Bilim insanları, karmaşık bir doğa olayını (iklim) anlamak için modeller oluşturmuş ve bu modellerin geleceğe yönelik tahminleri, sonradan yapılan gözlemlerle doğrulanmıştır.
- ➡️ İkinci Adım - Aşırı ve Yanlış İfadeleri Eleme: A seçeneği yanlıştır; hiçbir tahmin %100 kesin değildir, modeller bir olasılık aralığı sunar. C seçeneği yanlıştır; modeller gerçeği basitleştirir, kusursuz kopyalar değildir. D seçeneği yanlıştır; bilim doğrudan gözlemlenemeyen şeyler (atom, kütleçekim dalgaları) hakkında da çıkarımlar yapabilir.
- ➡️ Üçüncü Adım - Temel Gücü Vurgulama: Bu senaryo, bilimin en önemli işlevlerinden birini gösterir: Mevcut verileri kullanarak modeller ve teoriler geliştirmek ve bunları gelecekteki olayları tahmin etmek için kullanmak. Gözlemlerin tahminlerle uyumlu olması, modelin geçerliliğini ve bilimin gücünü artırır.
✅ Sonuç: Doğru cevap B seçeneğidir. Bu, bilimin açıklayıcı ve öngörücü doğasının güçlü bir kanıtıdır.
