Soru:
Yakıt olarak kullanılan doğal gazın (\(CH_4\)) yanma tepkimesini denkleyerek yazınız. Bu tepkimenin günlük hayatta ısınma ve yemek pişirme amaçlı kullanımı sırasında açığa çıkan ürünlerden hangisi/ hangileri potansiyel olarak tehlikeli olabilir? Nedenini açıklayınız.
Çözüm:
💡 Yanma, bir maddenin oksijenle hızlı tepkimesi sonucu ısı ve ışık açığa çıkarmasıdır. Tam yanma ve eksik yanma durumları farklı ürünler oluşturur.
- ➡️ 1. Adım: Doğal gazın (metan) tam yanma tepkimesi şu şekildedir: \(CH_4(g) + 2O_2(g) \rightarrow CO_2(g) + 2H_2O(g) + Enerji\)
- ➡️ 2. Adım: Bu tepkimede ortamda yeterli oksijen bulunursa, ürünler karbondioksit (\(CO_2\)) ve su buharı (\(H_2O\))'dur. \(CO_2\) zehirli değildir ancak yüksek konsantrasyonlarda boğucudur.
- ➡️ 3. Adım: Eğer ortamda yeterli oksijen yoksa eksik yanma gerçekleşir. Bu durumda ölümcül olabilen renksiz ve kokusuz karbon monoksit (\(CO\)) gazı oluşur. Tepkime: \(2CH_4(g) + 3O_2(g) \rightarrow 2CO(g) + 4H_2O(g)\)
- ➡️ 4. Adım: Karbon monoksit (\(CO\)), kandaki hemoglobine oksijenden çok daha güçlü bağlanır. Bu, vücudun oksijensiz kalmasına ve zehirlenmeye yol açar.
✅ Bu nedenle, doğal gaz cihazlarının düzenli bakımı ve kullanılan ortamın iyi havalandırılması hayati önem taşır. Kimya bilgisi, bu tür tehlikeleri anlamamızı ve önlem almamızı sağlar.
