Soru:
Atatürk'ün laiklik ve din-devlet ilişkisi konusundaki görüşlerini geliştirirken, dinin toplumdaki rolüne ilişkin analizlerinden etkilendiği düşünürler vardır. Özellikle, "Din, halkın afyonudur" sözüyle tanınan ve toplumların din olgusuna materyalist bir bakış açısıyla yaklaşan Alman filozof ve ekonomist kimdir?
Çözüm:
💡 Bu soru, laiklik ilkesinin düşünsel arka planına odaklanıyor. Dinin toplumsal fonksiyonuna eleştirel bakan ve materyalist felsefe ile ilişkilendirilen bir isim aranıyor.
- ➡️ İlk Adım: "Din, halkın afyonudur" sözü, modern siyaset ve sosyoloji tarihinde oldukça meşhur bir ifadedir.
- ➡️ İkinci Adım: Bu söz, Alman düşünür Karl Marx'a aittir. Marx, dinî inancı, toplumsal eşitsizlikler karşısında halkın avunma aracı olarak görür ve eleştirir.
- ➡️ Üçüncü Adım: Atatürk, elbette bir Marksist değildi ancak dönemin aydınları gibi, Marx'ın da içinde bulunduğu birçok Batılı düşünürün din ve toplum üzerine fikirlerini okumuş ve analiz etmiştir. Laiklik ilkesinin, devlet işlerinin dini etkilerden arındırılması yönü, bu tür eleştirel yaklaşımlardan da izler taşır. Ancak Atatürk'ün laiklik anlayışı, din özgürlüğünü de koruyan, daha dengeli ve pratik bir modeldir.
✅ Cevap: Soruda bahsedilen, din olgusuna eleştirel yaklaşan düşünür Karl Marx'tır. Atatürk, onun fikirlerini doğrudan benimsemese de, bu fikirler dönemin entelektüel ikliminin bir parçasıydı.
