Soru:
Coğrafya dersinde bir şehrin 1950'li yıllardaki nüfus yoğunluğu ve yerleşim planı araştırılmaktadır. Aşağıdakilerden hangisi bu konu hakkında bilgi toplamak için kullanılabilecek en güvenilir birinci elden kaynaklardan biridir?
- A) O şehirde doğmuş bir dedenin çocukluk anıları
- B) 1955 yılına ait resmi nüfus sayımı belgeleri ve şehir haritası
- C) Şehrin tarihini anlatan bir belgesel film
- D) Şehrin eski fotoğraflarının bulunduğu bir internet sitesi
Çözüm:
💡 Birinci elden kaynak, araştırılan konunun o döneminde resmi olarak veya doğrudan gözlemle oluşturulmuş belge ve materyallerdir.
- ➡️ A seçeneği: Anılar subjektiftir ve kişisel yorum içerir. Zamanla değişikliğe uğrayabilir, bu nedenle kesin veri sayılmaz.
- ➡️ B seçeneği: 1955 yılına ait resmi nüfus sayımı belgeleri ve haritalar, o tarihte devlet kurumlarınca tutulmuş orijinal belgelerdir. Doğrudan ve tarafsız veri sağlarlar.
- ➡️ C seçeneği: Belgesel filmler, genellikle ikinci elden kaynaklar kullanılarak ve bir yönetmen yorumuyla hazırlanır.
- ➡️ D seçeneği: İnternet sitesi bir derleme ve yayın platformudur. Kaynağın kendisi değil, kaynağı barındıran bir araçtır. Fotoğrafların orijinalliği ve tarihi kontrol edilmelidir.
✅ Sonuç: En güvenilir birinci elden kaynak, araştırılan döneme ait resmi ve orijinal belge olduğu için B seçeneğidir.