Soru:
Coğrafya dersinde Türkiye'nin iklim özelliklerini inceleyen bir öğrenci, aşağıdaki kaynaklardan hangisini kullanırsa ikinci elden bir kaynağa başvurmuş olur?
- A) 2023 yılına ait Meteoroloji Genel Müdürlüğü'nün günlük sıcaklık ve yağış verileri
- B) Bir dağ köyündeki yaşlı bir kişiyle yapılan ve bölgenin 50 yıllık iklim değişikimi hakkındaki görüşlerini içeren röportaj
- C) "Türkiye'nin Bölgesel Coğrafyası" isimli ders kitabının iklim bölümü
- D) İzmir'de 5 şiddetinde gerçekleşen bir depremin sismogram kaydı
Çözüm:
💡 Sorunun odağı coğrafya ve iklim bilgisi üzerinedir. İkinci elden kaynak, ham verileri işleyip yorumlayan, analiz eden veya derleyen kaynaklardır.
- ➡️ A Seçeneği: Ham, işlenmemiş meteorolojik verilerdir. Bu veriler doğrudan ölçülmüştür. Bu nedenle birinci elden kaynaktır.
- ➡️ B Seçeneği: Bir görüşme (sözlü tarih) kaydıdır. Kişinin şahsi gözlem ve deneyimlerine dayanır. Bu nedenle birinci elden kaynak kabul edilir.
- ➡️ C Seçeneği: Bir ders kitabı, iklim verilerini, haritaları ve gözlemleri derleyen, özetleyen ve yorumlayan bir kaynaktır. Bu nedenle açıkça bir ikinci elden kaynaktır.
- ➡️ D Seçeneği: Bir depremin anlık ve orijinal kaydıdır (sismogram). Bu nedenle birinci elden kaynaktır.
✅ Doğru cevap, iklim verilerini yorumlayan ve özetleyen C Seçeneği'dir.
