Soru:
Aşağıdaki argümanın geçerli olup olmadığını belirleyiniz.
Öncüller:
- Eğer hava yağmurlu ise, sokaklar ıslaktır.
- Sokaklar ıslaktır.
Sonuç:
- O halde, hava yağmurludur.
Çözüm:
💡 Bu, "sonucu onaylama" (affirming the consequent) olarak bilinen yaygın bir mantık yanılgısıdır. Geçerlilik için öncüllerin doğru olduğu her durumda sonucun da doğru olması gerekir.
- ➡️ 1. Adım: Öncülleri inceleyelim. İlk öncül bir koşullu önermedir: \( P \rightarrow Q \) (Eğer P ise Q; burada P="hava yağmurlu", Q="sokaklar ıslak"). İkinci öncül ise Q'nun kendisidir.
- ➡️ 2. Adım: Q'nun (sokakların ıslak olmasının) doğru olduğu başka senaryolar olabilir mi? Evet! Sokaklar bir yangın musluğundan, temizlik şoförlerinden veya eriyen kardan dolayı da ıslak olabilir. Yani, Q doğru iken P yanlış olabilir.
- ➡️ 3. Adım: Öncüllerin doğru, sonucun yanlış olduğu bir durum hayal edelim: "Hava yağmurlu değildir (P yanlış) fakat itfaiye sokakları yıkamıştır, bu yüzden sokaklar ıslaktır (Q doğru)." Bu senaryoda, "Eğer hava yağmurlu ise sokaklar ıslaktır" önermesi hala doğrudur (çünkü önerme sadece yağmur yağdığında sokakların ıslak olacağını söyler, başka sebeplerle ıslanabileceğini reddetmez). Tüm öncüller doğru olmasına rağmen sonuç ("hava yağmurludur") yanlıştır.
✅ Sonuç: Öncüllerin doğru olduğu halde sonucun yanlış olduğu en az bir durum mümkündür. Bu nedenle argüman GEÇERSİZDİR.
