Soru:
100 mL 0.02 M Ba(OH)2 çözeltisi ile 150 mL 0.01 M H2SO4 çözeltisi karıştırılıyor. Oluşan çökelti nedir? Karışımın son hâlindeki seyirci iyonlar nelerdir ve derişimleri nedir? (BaSO4 için Kçç çok küçüktür, tamamen çöker.)
Çözüm:
💡 Bu bir nötralleşme ve çökme tepkimesinin birleşimidir. Önce asit-baz tepkimesini, sonra çökmeyi düşünelim.
- ➡️ Adım 1: Asit-Baz Nötralleşmesi
Ba(OH)2 molü = 0.1 L × 0.02 M = 0.002 mol (2×0.002=0.004 mol OH-)
H2SO4 molü = 0.15 L × 0.01 M = 0.0015 mol (2×0.0015=0.003 mol H+)
H+ + OH- → H2O
OH- fazlalığı = 0.004 - 0.003 = 0.001 mol. Ortam baziktir.
- ➡️ Adım 2: Çökme Tepkimesi ve Seyirci İyonlar
Ba2+ iyonları (0.002 mol) ile SO42- iyonları (0.0015 mol) tepkimeye girer.
SO42- sınırlayıcıdır. 0.0015 mol BaSO4 çöker.
Kalan Ba2+ = 0.002 - 0.0015 = 0.0005 mol.
Seyirci iyonlar: Nötralleşmeden kalan OH- (0.001 mol) ve H2SO4'ün getirdiği H+ tamamen tükendi.
- ➡️ Adım 3: Derişim Hesapları
Toplam hacim = 0.25 L
[OH-] = 0.001 mol / 0.25 L = 0.004 M (Kuvvetli bazdan)
[Ba2+] = 0.0005 mol / 0.25 L = 0.002 M (Çökmemiş iyon)
(SO42- iyonları tamamen çöktüğü için derişimi ihmal edilebilir düzeydedir.)
✅ Oluşan çökelti: BaSO4. Seyirci iyonlar ve derişimleri: [OH-] = 0.004 M ve [Ba2+] = 0.002 M (çökmemiş).