Soru:
I. Bulgaristan'ın bağımsızlığını ilan etmesi
II. Girit'in Yunanistan'a bağlanması
III. Bosna-Hersek'in Avusturya-Macaristan tarafından ilhak edilmesi
Yukarıdaki gelişmeler, Osmanlı Devleti'nin aynı yıl içinde (1908-1909) toprak kaybına uğradığı olaylardır. Bu olayların ortak özelliği aşağıdakilerden hangisidir?
A) Osmanlı Devleti'nin bu kayıpları önlemek için savaş ilan etmiş olması
B) II. Meşrutiyet'in ilanı sırasındaki otorite boşluğundan yararlanılarak gerçekleştirilmiş olmaları
C) Berlin Antlaşması'nda yer alan hükümlerin bir sonucu olmaları
D) İttihat ve Terakki Cemiyeti'nin doğrudan desteği ile gerçekleşmeleri
Çözüm:
💡 Bu soru, 1908-1909 yıllarında yaşanan ve genellikle "Bosna Hersek Krizi" ve "Girit Sorunu" olarak anılan diplomatik krizleri anlamayı gerektirir.
- ➡️ İlk adım, her bir olayın arka planını hatırlamaktır. Bulgaristan'ın bağımsızlığı, Bosna-Hersek'in ilhakı ve Girit'in Yunanistan'a bağlanması, 1878 Berlin Antlaşması'nda şekillenen ancak nihai statüsü belirsiz bırakılmış sorunlardı.
- ➡️ İkinci adım, bu olayların zamanlamasını analiz etmektir. Tüm bu olaylar, 1908'de II. Meşrutiyet'in ilanı ve ardından II. Abdülhamid'in tahttan indirilmesi gibi iç karışıklık dönemlerinde meydana gelmiştir. Avrupa devletleri ve Balkan ulusları, Osmanlı'nın içe dönük olduğu bu zafiyet anından yararlanmıştır.
- ➡️ Üçüncü adım, seçenekleri eleme yöntemiyle değerlendirmektir. Osmanlı bu ilhaklara savaş açmamıştır (A yanlış). İttihat ve Terakki bu kayıpları onaylamamış, aksine bir diplomasi krizi yaşanmıştır (D yanlış). Berlin Antlaşması zemin hazırlamış olsa da, doğrudan ve aynı anda gerçekleşmelerinin nedeni, Osmanlı'nın içinde bulunduğu otorite boşluğudur (B, C'den daha kapsayıcı ve doğrudan bir açıklamadır).
✅ Doğru cevap, bu üç kaybın da II. Meşrutiyet'in getirdiği siyasi istikrarsızlık ve otorite boşluğundan faydalanılarak gerçekleştirilmiş olmasıdır. Yani B seçeneği.
