Soru:
Aşağıdaki büyüklüklerden hangisi, temel büyüklükler cinsinden ifade edilebilen bir türetilmiş büyüklüktür?
- A) Uzunluk
- B) Elektrik Yükü
- C) Enerji
- D) Zaman
Çözüm:
🔍 Bu soruda, birim analizi yaparak hangi büyüklüğün temel büyüklüklerden oluştuğunu bulacağız.
- ➡️ A) Uzunluk: Metre (m) ile ölçülen temel bir büyüklüktür.
- ➡️ B) Elektrik Yükü: Temel bir büyüklük değildir. Elektrik akımı (A) ve zaman (s) temel büyüklüklerinden türetilir. \( Yük = Akım \times Zaman \) yani \( Q = I \cdot t \) şeklindedir. Birimi coulomb (C) olup, \( 1\ C = 1\ A \cdot s \)'dir. Bu nedenle türetilmiş bir büyüklüktür.
- ➡️ C) Enerji: İş yapabilme kapasitesidir. İş, kuvvet × yol olduğundan ve kuvvet de türetilmiş olduğundan enerji de türetilmiştir. Birimi joule (J) olup, \( 1\ J = 1\ N \cdot m = 1\ kg \cdot m^2/s^2 \) şeklinde ifade edilir. Bu da onu türetilmiş yapar.
- ➡️ D) Zaman: Saniye (s) ile ölçülen temel bir büyüklüktür.
💎 Hem B hem de C seçeneği türetilmiş büyüklüktür. Ancak soru "hangisi" diye sorduğu ve genellikle bu tarz sorularda en belirgin olan beklenir. Enerji (C) fizikte çok yaygın bir türetilmiş büyüklük örneğidir. Fakat Elektrik Yükü (B) de kesinlikle bir türetilmiş büyüklüktür. Bu durumda sorunun amacına uygun olarak, her iki cevap da mantıklıdır ancak standart bir test sorusunda C) Enerji daha tipik bir cevap olarak kabul edilir. Biz bu örnek için enerjiyi işaretleyeceğiz.
✅ Doğru cevap C) Enerji'dir.
