Soru:
Aşağıdaki cümlede geçen basit, türemiş ve birleşik isimleri belirleyiniz.
"Bilgisayar masasının gözüne koyduğum eski bir silgi kaybolmuş. Belki de çöp sepetine atmışımdır."
Çözüm:
💡 İsimleri yapı bakımından incelerken şu kurallara dikkat ederiz: Basit İsim (hiç yapım eki almamış veya sadece çekim eki almış), Türemiş İsimBirleşik İsim (iki veya daha fazla sözcüğün birleşip kaynaşmasıyla oluşmuş, yeni bir kavramı karşılayan).
- ➡️ Bilgisayar: "Bilgi" ve "sayar" sözcüklerinin kalıcı olarak birleşmesiyle oluşmuştur. ➜ Birleşik İsim
- ➡️ Masa: Kök halinde bir isimdir, yapım eki almamıştır. "-sı" iyelik ekidir (çekim eki). ➜ Basit İsim
- ➡️ Göz: Kök halinde bir isimdir. "-ü" iyelik ekidir (çekim eki). ➜ Basit İsim
- ➡️ Silgi: "Sil-" fiil köküne "-gi" yapım eki getirilerek türetilmiştir. ➜ Türemiş İsim
- ➡️ Çöp: "Çöp-" fiil köküne (bir şeyi koparmak) veya doğrudan isim olarak türemiş olabilir, ancak günlük dilde artık basit bir isim gibi kullanılır. Genellikle Basit İsim olarak kabul edilir.
- ➡️ Sepet: Kök halinde bir isimdir. "-i" iyelik ekidir (çekim eki). ➜ Basit İsim
✅ Cümledeki isimlerin yapıları: bilgisayar (birleşik), masa (basit), göz (basit), silgi (türemiş), çöp (basit), sepet (basit).
