Soru:
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde fiilde anlam (kip) kayması vardır?
- A) Yarın akşam maçı izliyoruz.
- B) Dün akşam maçı izledik.
- C) Her hafta sonu maç izleriz.
- D) Maçı birlikte izleyeceğiz.
Çözüm:
💡 Fiilde anlam kayması, bir kipin kendi zaman anlamı dışında kullanılmasıdır. Çözüm için adımları izleyelim:
- ➡️ 1. Adım: Seçeneklerdeki fiillerin kip ve zamanlarını belirleyelim.
- A) "izliyoruz" → Şimdiki Zaman (-yor)
- B) "izledik" → Görülen Geçmiş Zaman (-di)
- C) "izleriz" → Geniş Zaman (-r)
- D) "izleyeceğiz" → Gelecek Zaman (-ecek)
- ➡️ 2. Adım: Fiillerin cümle içindeki anlamlarını kontrol edelim.
- A) "Yarın akşam" ifadesi gelecek zaman bildirir, ancak fiil şimdiki zaman kipiyle çekimlenmiştir. Burada bir kayma vardır.
- B) "Dün akşam" ifadesi geçmiş zaman bildirir, fiil de geçmiş zaman kipiyle çekimlenmiştir. Kayma yoktur.
- C) "Her hafta sonu" ifadesi geniş zaman/alışkanlık bildirir, fiil de geniş zaman kipiyle çekimlenmiştir. Kayma yoktur.
- D) Fiil, kendi anlamı olan gelecek zamanda kullanılmıştır. Kayma yoktur.
✅ Sonuç: Cevap A seçeneğidir. "Yarın" (gelecek zaman) anlamı, şimdiki zaman kipiyle ifade edilmiştir.
