Soru:
"Öğrencilerse sınavda çok başarılı oldular." cümlesindeki "-se" ekinin türünü ve işlevini belirleyiniz. Bu ek, ek fiilin şartı mıdır, yoksa başka bir görevde midir?
Çözüm:
💡 Bu soruda "-se" ekinin gerçekten bir koşul anlamı taşıyıp taşımadığını kontrol etmemiz gerekiyor.
- ➡️ Cümleyi anlam olarak inceleyelim: "Öğrenciler de sınavda çok başarılı oldular." Buradaki "-se" eki bir koşul değil, pekiştirme/benzerlik anlamı katmaktadır. "Onlar da, diğerleri gibi" anlamı vardır.
- ➡️ Ek, "öğrenci" ismine gelmiştir. Ancak buradaki işlevi, ismi yüklem yapmak değil, cümleye "dahi, de" anlamı katmaktır. Yani bu, ek fiilin şartı değil, "ise" bağlacının ekleşmiş halidir.
- ➡️ Karıştırmamak için kilit nokta: Ek fiilin şartı bir koşul bildirir. Bu cümlede herhangi bir koşul yoktur.
✅ Bu nedenle, bu cümledeki "-se" eki ek fiilin şartı değildir; "ise" bağlacının ekleşmiş halidir ve "dahi, de" anlamı katmaktadır.
