Çözümlü Örnek 4
Soru:
"Oraya gidip de görmeden dönmek olmaz." cümlesindeki fiilimsileri ve türlerini bularak, fiilimsi olmayan bir fiil kökünü de belirtiniz.
Çözüm:
📌 Bu cümlede birbirine bağlı fiilimsi kullanımları var. Dikkatli analiz edelim.
- ➡️ 1. Adım: Fiil kökenli tüm kelimeleri listeleyelim: "gidip", "görmeden", "dönmek", "olmaz".
- ➡️ 2. Adım: Fiilimsi olanları belirleyelim. "Gidip" - "-ip" eki (zarf-fiil eki) iki fiili bağlamıştır. "Görmeden" - "-meden" eki (zarf-fiil eki) fiilin zamanını/durumunu belirtir. "Dönmek" - "-mek" mastar eki (isim-fiil eki) almıştır ve isim görevindedir.
- ➡️ 3. Adım: Fiilimsi olmayan fiili bulalım. "Olmaz" - Bu kelime fiil kökü "ol-" ve geniş zaman olumsuzluk eki "-ma-" ile 3. tekil şahıs eki "-z" almıştır. Yani bu bir çekimli fiildir, fiilimsi değildir.
- ➡️ 4. Adım: Türleri sınıflandıralım. "Gidip" ve "görmeden" zarf-fiil, "dönmek" ise isim-fiildir.
✅ Sonuç: Cümlede üç fiilimsi vardır: "gidip" (zarf-fiil), "görmeden" (zarf-fiil), "dönmek" (isim-fiil). Fiilimsi olmayan çekimli fiil ise "olmaz"dır.
