Soru: Aşağıdaki cümlelerden hangisinde dönüşlü fiil kullanılmıştır?
a) Çocuk topu attı.
b) Ayşe kitabı okudu.
c) Ali aynada kendine baktı.
d) Kuşlar uçtu.
Çözüm: Dönüşlü fiiller, öznenin yaptığı işi kendisine yönelttiğini gösterir ve genellikle "-l" veya "-n" eklerini alır. Seçenekleri inceleyelim:
a) "attı" fiili, işin başkasına yöneldiğini gösterir (dönüşlü değil).
b) "okudu" fiili, işin nesneye yöneldiğini gösterir (dönüşlü değil).
c) "baktı" fiili, "kendine" ifadesiyle öznenin işi kendisine yönelttiğini belirtir ve "-t" yerine "-l/-n" eki almamış olsa da anlamca dönüşlüdür; ancak burada "bakmak" fiili dönüşlü değildir, yanıltıcıdır. Doğru cevap: "baktı" dönüşlü değil, yapı olarak incelersek "bak-ı-n-dı" (bakınız: -n eki) şeklinde düşünülebilir, ancak standart kullanımda dönüşlü sayılmaz. Asıl dönüşlü fiil örneği için "yıkanmak" gibi fiiller kullanılır. Bu soruda doğru cevap yok, ama dönüşlü fiil mantığını anlamak için c seçeneği üzerinden: "kendine baktı" ifadesi dönüşlü anlam taşır, fiil "bakmak" ise dönüşlü değildir. Düzeltme: Dönüşlü fiil, eylemin özneye döndüğünü gösterir ve "-l" veya "-n" ekini alır. Örnek: "yıkanmak" (yıka-n-mak). Bu soru için doğru örnek olmadığından, dönüşlü fiil için "Ali yıkandı" gibi bir cümle düşünülmelidir. Bu nedenle, bu soru hatalı olabilir; öğretici amaçla: Dönüşlü fiil, öznenin işi kendisine yaptığını belirten ve "-l" veya "-n" eki alan fiillerdir. Örneğin, "tarandı" (tara-n-dı), "giyindi" (giyin-di; giy-i-n-di, -n eki).
