Soru:
"Yaşlı adam, her sabah parkta yürüyüş yapar." cümlesindeki fiil için aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
- A) Nesne aldığı için geçişlidir.
- B) Öznesi gizlidir.
- C) Nesne almadığı için geçişsizdir.
- D) Hem nesne hem de dolaylı tümleç almıştır.
Çözüm:
🔎 Cümleyi analiz edelim.
- ➡️ Yüklem: "yapar"
- ➡️ Nesne Kontrolü: Fiile "Neyi yapar?" veya "Kimi yapar?" diye soruyoruz.
- ➡️ Cevap: "Neyi yapar?" sorusunun mantıklı bir cevabı yoktur. "Yürüyüş" nesne değildir; "yürüyüş yapmak" bir birleşik fiil'dir ve bu fiil grubu nesne almaz. Cümlede "yürüyüş"ü yapan kişi, aynı zamanda öznedir ("yaşlı adam").
- ➡️ Cümlede "parkta" sözcüğü bir dolaylı tümleç'tir (Nerede?). Ancak bir fiilin geçişli olması için nesne şarttır.
✅ Fiil nesne almadığı için geçişsizdir. Doğru cevap C seçeneğidir.