Soru:
"Kırık cam parçaları" ifadesindeki tamlamanın türü nedir? Bu tamlamayı oluşturan unsurları belirleyiniz.
Çözüm:
💡 Bu soruda önce tamlamanın türünü (isim mi sıfat tamlaması mı) belirlemeli, ardından unsurlarını ayırmalıyız.
- ➡️ İlk adım: "Kırık" kelimesi, "nasıl cam?" sorusuna cevap veren bir sıfattır. "Cam" ise bir isimdir. Bir sıfat ile bir isim yan yana geldiğinde sıfat tamlaması oluşturur. Yani "Kırık cam" bir sıfat tamlamasıdır.
- ➡️ İkinci adım: Oluşan "Kırık cam" sıfat tamlaması, bir bütün olarak "parçalar" ismini niteler. "Ne parçaları?" → "Kırık cam parçaları". Bu durumda, "Kırık cam" (tamlayan) ve "parçaları" (tamlanan) bir isim tamlaması oluşturur.
- ➡️ Üçüncü adım: "parçaları" kelimesi iyelik eki (-ı) aldığı için bu bir belirtisiz isim tamlamasıdır.
✅ Sonuç: "Kırık cam parçaları" ifadesi, iç içe geçmiş bir tamlamadır. Ana tamlama, "Kırık cam / parçaları" şeklindeki belirtisiz isim tamlamasıdır. Bu isim tamlamasının tamlayanı ise kendi içinde "Kırık / cam" sıfat tamlamasıdır.