Soru:
"Hal" kelimesi ile "etmek" yardımcı fiili birleşince nasıl bir ses olayı meydana gelir ve kelime nasıl yazılır? Açıklayınız.
Çözüm:
💡 Bu soru, bir kelime ile yardımcı fiilin birleşimi sırasında yaşanan ses olayını anlamamızı istiyor.
- ➡️ Birinci Adım: Kelimeyi kök ve ek olarak ayıralım. Kök: Hal, Yardımcı Fiil: etmek
- ➡️ İkinci Adım: Basitçe birleştirmeyi deneyelim: "Hal" + "etmek" = "Haletmek"
- ➡️ Üçüncü Adım: Ses olayını analiz edelim. Türkçede, "l" ünsüzü ile "e" ünlüsünün yan yana gelmesi telaffuzu zorlaştırmaz. Ancak, Arapça kökenli "hal" gibi tek heceli bazı kelimeler "etmek" yardımcı fiili ile birleşirken, iki ünsüzün yan yana gelmesi için araya bir "l" sesi daha girer. Bu bir ünsüz türemesi örneğidir.
- ➡️ Dördüncü Adım: Doğru yazım: Halletmek
✅ Sonuç: "Hal" ve "etmek" birleştiğinde "Halletmek" şeklinde yazılır. Burada, "l" ünsüzü türemiştir. Meydana gelen ses olayının adı ünsüz türemesi'dir.
