Soru:
Aşağıdaki beyitte geçen kafiye ve redifleri tespit ediniz.
Âvâzeyi bu âleme Dâvûd gibi sal
Bâkî kalan bu kubbede bir hoş sadâ imiş
Çözüm:
💡 Klasik bir beyit üzerinde çalışıyoruz. Kafiye ve redif ayrımı için titiz davranmalıyız.
- ➡️ 1. Adım - Redif Araştırması: İki dizenin sonunu yazalım: "sal" ve "imiş". Görünüşte bir benzerlik yok. Ancak "sal" fiil emir köküdür, "imiş" ise ek-fiilin hikâyesidir. Burada bir redif yoktur.
- ➡️ 2. Adım - Kafiye Araştırması: "sal" ve "imiş" kelimeleri kafiyeli değildir. Bu durumda beyitin kendi içinde değil, bir önceki veya sonraki beyitlerle kafiyeli olması beklenir. Bu beyit tek başına verildiği için, genel kuralı hatırlayalım: Gazellerde beyitlerin ikinci dizeleri kafiyelidir (aa, ba, ca...). Bu beyit, bir gazelin ikinci veya sonraki beyitlerinden biri olduğu için kendi içinde kafiye aranmaz. "sal" ve "imiş" arasında kafiye yoktur. Ancak, "Bâkî" kelimesi şairin mahlasıdır ve genellikle gazelin son beyitinde bulunur. Mahlas beyitinde kafiye "Bâkî" ile tamamlanır. Bu soru için, verilen iki dize arasında kafiye olmadığını söyleyebiliriz.
✅ Redif: Yoktur.
✅ Kafiye: Bu iki dize arasında kafiye bulunmamaktadır. (Beyit, bir gazel içindeki "ba", "ca" gibi bir beyit olarak düşünülmelidir.)
