Soru: Divan-ı Lügati't-Türk eserinin Geçiş Dönemi'ndeki yeri ve önemi nedir? Bu eserin temel özelliklerini maddeler halinde yazınız.
Çözüm:
Divan-ı Lügati't-Türk (Türk Dilleri Sözlüğü), Kaşgarlı Mahmud tarafından 1072-1074 yıllarında Bağdat'ta yazılmıştır.
Geçiş Dönemi'ndeki yeri ve önemi:
- İslamiyet sonrası yazılan ilk Türkçe sözlük ve ansiklopedik eserdir.
- Türkçenin Arapça kadar zengin ve köklü bir dil olduğunu kanıtlamak amacıyla yazılmıştır.
- Türk kültürü, coğrafyası, boyları, gelenekleri hakkında değerli bilgiler içerir.
- Geçiş Dönemi'nin en önemli eserlerinden biridir çünkü hem İslam dünyasına (Arapça yazılmıştır) Türkleri tanıtır hem de Türk dilinin korunmasına katkı sağlar.
Temel özellikleri:
- Türkçe sözcüklerin Arapça karşılıklarını ve açıklamalarını içerir.
- 7500'den fazla Türkçe sözcük bulunur.
- Türk boylarının lehçeleri, coğrafi dağılımları hakkında bilgiler verir.
- İçinde Türk destanlarından (örneğin Alp Er Tunga destanı) parçalar, şiirler, atasözleri ve deyimler yer alır.
- Dönemin Türk toplumunun sosyal yaşamına dair önemli veriler sunar.
- Harita içeren ilk Türkçe eserdir (Türklerin yaşadığı bölgeleri gösteren bir harita eklenmiştir).
