Geçiş Dönemi Eserleri nelerdir Çözümlü Örnekleri

Soru: Geçiş Dönemi Eserleri'nin genel özellikleri nelerdir? Bu dönem eserlerini İslamiyet öncesi Türk edebiyatından ayıran en belirgin özellik hangisidir?

Çözüm:

Geçiş Dönemi Eserleri, İslamiyet'in kabulünden sonraki ilk yüzyıllarda (11.-13. yüzyıllar) ortaya çıkan ve hem İslam öncesi Türk kültürünü hem de İslami unsurları bir arada barındıran eserlerdir. Genel özellikleri şunlardır:

• Hem İslam öncesi Türk edebiyatı geleneğinden (sözlü edebiyat, destanlar) hem de İslami edebiyattan (Arap-Fars etkisi) izler taşır.
• Eserlerde İslami terimler, kavramlar ve dini öğütler yer alır.
• Genellikle didaktik (öğretici) bir amaç güdülür.
• Nazım ve nesir karışık olarak yazılabilir.
• Eserlerde ahlaki ve toplumsal değerler ön plandadır.

Bu dönem eserlerini İslamiyet öncesi Türk edebiyatından ayıran en belirgin özellik, İslami unsurların (Allah, peygamber, din, ahiret gibi kavramların) eserlere dahil edilmesidir. İslamiyet öncesi eserlerde tamamen Türk mitolojisi ve inanç sistemi hakimken, Geçiş Dönemi'nde İslami öğeler belirgin şekilde görülmeye başlar.