Soru:
Aşağıdaki ifadelerden hangisi, bir şathiye ile bir ilahi arasındaki temel farkı doğru şekilde açıklar?
- A) Şathiyeler hece ölçüsüyle, ilahiler ise aruz ölçüsüyle yazılır.
- B) Şathiyelerde nükte, hiciv ve alaycı bir üslup varken; ilahilerde coşkulu, ciddi ve lirik bir anlatım vardır.
- C) Şathiyeler sadece Bektaşi şairlere, ilahiler ise Mevlevi şairlere özgüdür.
- D) Şathiyeler Arapça, ilahiler ise Türkçe yazılır.
Çözüm:
💡 Her iki tür de Tekke (Tasavvuf) Edebiyatı'na aittir ve dinî-tasavvufi konuları işler. Fark, işleyiş biçimi ve üsluptadır.
- ➡️ A seçeneği: Yanlış. Her iki tür de hem hece hem aruzla yazılabilir. Ölçü belirleyici bir fark değildir.
- ➡️ B seçeneği: Doğru. Şathiyenin en belirgin özelliği, ilahinin ciddi ve coşkulu üslubunun aksine, nükteli, şaşırtıcı ve alaycı bir dil kullanmasıdır.
- ➡️ C seçeneği: Yanlış. Her iki tür de farklı tarikatlardan şairler tarafından yazılabilir. Türün kullanımı bir tarikata özgü değildir.
- ➡️ D seçeneği: Yanlış. Her iki tür de genellikle Türkçe yazılmıştır. Dil, belirleyici bir fark değildir.
✅ Doğru cevap B seçeneğidir.
