Soru:
Aşağıdaki şemada bir nükleotidin yapı taşları gösterilmiştir. Bu yapı taşlarının bağlanma sırası ve bağlanma şekilleri nasıldır? Açıklayınız.
Çözüm:
💡 Nükleotidin yapı taşları belirli bir düzende ve özel bağlarla birleşir. Adımları inceleyelim:
- ➡️ 1. Adım - Şeker ve Baz Bağlanması: İlk olarak, deoksiriboz şekerinin 1' numaralı karbon atomu, organik bazın belirli bir azot atomuna (N-glikozidik bağ) ile kovalent olarak bağlanır. Bu birleşime nükleozit adı verilir.
- ➡️ 2. Adım - Fosfatın Eklenmesi: Daha sonra, bir fosfat grubu (\(PO_4^{3-}\)), deoksiriboz şekerinin 5' numaralı karbon atomuna bir ester bağı ile bağlanır. Bu şekilde fosfatın eklenmesiyle nükleozit, bir nükleotid haline gelir.
- ➡️ 3. Adım - Zincir Oluşumu: Bir nükleotidin 3' karbonundaki -OH grubu, bir sonraki nükleotidin 5' karbonuna bağlı fosfat grubuyla bir fosfodiester bağı kurar. Bu bağlar, nükleotidleri birbirine bağlayarak DNA zincirinin omurgasını oluşturur.
✅ Sonuç olarak bağlanma sırası ve şekli: Organik Baz → Deoksiriboz → Fosfat şeklindedir ve bağlar glikozidik ve fosfodiester bağlarıdır.
