Soru:
Yüklü bir elektroskobun yaprakları açık durumdadır. Aşağıdaki durumların her birinde elektroskobun yapraklarının daha fazla açılması, biraz kapanması veya değişmemesi durumlarından hangisi gerçekleşir?
- a) Pozitif yüklü bir cam çubuk, elektroskobun topuzuna dokundurulmadan yaklaştırılıyor.
- b) Negatif yüklü bir plastik çubuk, elektroskobun topuzuna dokundurulmadan yaklaştırılıyor.
- c) Nötr bir iletken cisim, elektroskobun topuzuna dokunduruluyor.
Çözüm:
💡 Elektroskobun yapraklarındaki değişim, topuzdaki ve dolayısıyla yapraklardaki net yük miktarına bağlıdır. İlk durum bilinmediği için genel bir yaklaşım izleyeceğiz. Elektroskobun pozitif yüklü olduğunu varsayalım.
- ➡️ a) Pozitif yüklü cam çubuk yaklaştırılırsa: Topuzda indüksiyon (etki ile elektriklenme) olur. Aynı işaretli yükler birbirini iter. Çubuk pozitif olduğu için, topuzdaki pozitif yükler yapraklara doğru itilir. Yapraklardaki pozitif yük miktarı artar ve birbirlerini daha şiddetle iterler. Sonuç: Yapraklar DAHA FAZLA AÇILIR.
- ➡️ b) Negatif yüklü plastik çubuk yaklaştırılırsa: Zıt işaretli yükler birbirini çeker. Çubuk negatif olduğu için, topuzdaki pozitif yükler çubuğa doğru çekilir (topuzda toplanır). Bu, yapraklardaki pozitif yük miktarının azalmasına neden olur. Yapraklar birbirlerini daha az iter. Sonuç: Yapraklar BİRAZ KAPANIR.
- ➡️ c) Nötr bir iletken cisim dokundurulursa: Elektroskoptaki pozitif yükün bir kısmı, nötr cisme geçerek onu pozitif yükler. Bu paylaşım sonucu elektroskobun toplam yükü azalır. Sonuç: Yapraklar BİRAZ KAPANIR.
✅ Sonuç: a) Daha fazla açılır, b) Biraz kapanır, c) Biraz kapanır.
