Soru: Hücre zarından madde taşınması yöntemlerinden pasif taşıma ve aktif taşımayı karşılaştırarak açıklayınız. Her birine birer örnek veriniz.
Çözüm: Pasif taşıma ve aktif taşıma, hücre zarından madde geçişini sağlayan iki temel yöntemdir.
- Pasif Taşıma: Enerji (ATP) harcanmadan, maddelerin yoğunluk farkına bağlı olarak yüksek yoğunluktan düşük yoğunluğa doğru hareketidir. Difüzyon ve osmoz bu yönteme örnektir. Örnek: Oksijen gazının akciğerlerden kana geçişi (difüzyon).
- Aktif Taşıma: Enerji (ATP) harcanarak, maddelerin düşük yoğunluktan yüksek yoğunluğa doğru taşınmasıdır. Taşıyıcı proteinler kullanılır. Örnek: Sodyum-potasyum pompası ile hücre dışına sodyum iyonlarının, hücre içine potasyum iyonlarının taşınması.
Temel fark, pasif taşımada enerji harcanmaz ve yoğunluk gradienti ile hareket edilirken, aktif taşımada enerji harcanır ve gradiente karşı hareket edilir.
