Soru:
Bir biyoloji öğretmeni tahtaya aşağıdaki tabloyu çizmiştir:
| Faktör |
Kemik Gelişimine Etkisi |
| 1. Genetik Yapı |
? |
| 2. Mineraller (Kalsiyum, Fosfor) |
Kemik matrisinin ana yapısal bileşenleridir. |
| 3. D Vitamini |
Bağırsaklardan kalsiyum emilimini sağlar. |
| 4. Fiziksel Aktivite |
Kemik yapımını uyarır ve yoğunluğu artırır. |
Öğrencilerden, "1. Faktör" olan "Genetik Yapı"nın kemik gelişimine etkisini doğru bir şekilde tamamlamalarını istemiştir. Buna göre, aşağıdaki seçeneklerden hangisi bu kutucuğa getirilebilecek en uygun ifadedir?
- A) Kemiklerin şeklini, boyutunu ve maksimum potansiyel uzunluğunu belirler.
- B) Kemiklerin esnekliğini sağlayan kollajen liflerin sentezlenmesini engeller.
- C) Kemik iliğindeki kan hücrelerinin üretim hızını doğrudan kontrol eder.
- D) Vücuttaki kalsiyum-fosfor dengesini düzenleyen hormonların salgılanmasını sağlar.
Çözüm:
💡 Soru, genetik faktörün kemik gelişimindeki temel rolünü anlamamızı istiyor. Genetik yapımız, vücudumuzun "planı" gibidir.
- ➡️ A Seçeneği: Genetik kodlarımız, bir bireyin iskelet yapısının temel planını çizer. Örneğin, bir kişinin genetik olarak 1.90 m boya mı yoksa 1.70 m boya mı ulaşabileceği, kemiklerinin genel şekli ve yapısı büyük ölçüde genlerle belirlenir. Bu, genetik faktörün en temel ve doğru tanımıdır.
- ➡️ B Seçeneği: Yanlış. Genetik yapı kollajen sentezini engellemez, tam tersine onun üretim talimatlarını (planını) içerir.
- ➡️ C Seçeneği: Yanlış. Kemik iliğindeki kan hücresi üretimi (hematopoez) genetik kontrol altındadır ancak bu, kemik gelişiminin kendisinden ziyade kemiklerin işlevi ile ilgili bir durumdur. Soru özellikle "kemik gelişimine etkisi"ni soruyor.
- ➡️ D Seçeneği: Yanlış. Kalsiyum-fosfor dengesini düzenleyen hormonlar (Parathormon, Kalsitonin) endokrin bezler tarafından salgılanır. Genetik yapı bu bezlerin oluşumunu belirler ancak doğrudan hormon salgılanmasını sağlamaz.
✅ Sonuç olarak, genetik yapının kemik gelişimindeki temel rolünü en iyi açıklayan ifade A seçeneğidir.
