Soru:
Bir grup araştırmacı, kemik gelişimi üzerine bir deney yapmaktadır. Deneyde, gelişim çağındaki fareler iki gruba ayrılmıştır:
- Grup A: Normal, besin değeri yüksek bir diyetle beslenmiş ve kafeslerinde dönen bir tekerlek (egzersiz yapma imkanı) bulunmaktadır.
- Grup B: Kalsiyum ve D vitamini bakımından yetersiz bir diyetle beslenmiş ve hareket etmeleri kısıtlanmıştır.
Deney sonunda hangi gruptaki farelerin kemik yoğunluğunun daha düşük çıkması beklenir? Nedenini açıklayınız.
Çözüm:
💡 Bu soru, kemik gelişimini olumsuz etkileyen faktörleri anlamamızı sağlar. İki temel olumsuz faktör bir arada verilmiştir: yetersiz beslenme ve hareketsizlik.
- ➡️ 1. Adım - Grup B'nin Beslenme Eksikliği: Kalsiyum, kemik sertliğinden sorumlu temel mineraldir. D vitamini olmadan da kalsiyum vücutta etkili bir şekilde kullanılamaz. Grup B'deki bu eksiklik, kemik matriksinin yeterince mineralize olamamasına, yani yumuşak ve zayıf kalmasına neden olur.
- ➡️ 2. Adım - Grup B'nin Hareketsizliği: Kemikler, üzerlerine binen yük ve kasların çekmesiyle oluşan stresi algılar ve buna cevap olarak kendilerini güçlendirir. Hareket kısıtlaması, bu uyaranları ortadan kaldırarak osteoblast (kemik yapıcı) aktivitesini azaltır ve osteoklast (kemik yıkıcı) aktivitesini nispeten artırarak kemik kitlesinin kaybına yol açar.
- ➡️ 3. Adım - Sonuç Karşılaştırması: Grup A, hem besin hem de egzersiz açısından ideal koşullardadır. Grup B ise her iki olumsuz faktöre de maruz kalmaktadır. Bu nedenle, deney sonunda Grup B'deki farelerin kemik yoğunluğunun Grup A'ya göre belirgin şekilde daha düşük olması beklenir.
✅ Beklenen sonuç: Grup B daha düşük kemik yoğunluğuna sahip olacaktır çünkü hem yapı malzemesi (kalsiyum/D vitamini) eksikliği hem de yapımı tetikleyen uyaran (egzersiz) yoktur.
