Soru: Kılcal damarlarda madde alışverişini açıklayan Starling hipotezine göre, filtreleme ve geri emilim hangi kuvvetlerin dengesiyle gerçekleşir? Bu kuvvetlerin adlarını ve yönlerini belirtiniz.
Çözüm: Starling hipotezine göre kılcal damarlarda madde alışverişi dört temel kuvvetin dengesiyle açıklanır. Bunlar:
1. Kılcal hidrostatik basınç (Pc): Kılcal damar içindeki kan basıncıdır. Damarın arteriyel ucunda yüksek (yaklaşık 35 mmHg), venöz ucunda düşüktür (yaklaşık 15 mmHg). Sıvıyı damar dışına itme yönünde etki eder.
2. Doku sıvısı hidrostatik basıncı (Pi): Kılcal damar çevresindeki doku sıvısının basıncıdır. Genellikle düşüktür (yaklaşık 0 mmHg) ve sıvıyı damar içine çekme eğilimindedir.
3. Kılcal kolloid osmotik basınç (πc): Kılcal damardaki plazma proteinlerinin (özellikle albumin) oluşturduğu osmotik basınçtır. Yaklaşık 25 mmHg'dir ve sıvıyı damar içine çeker.
4. Doku sıvısı kolloid osmotik basıncı (πi): Doku sıvısındaki proteinlerin oluşturduğu osmotik basınçtır. Çok düşüktür (yaklaşık 5 mmHg) ve sıvıyı damar dışına çekme eğilimindedir.
Net filtreleme basıncı = (Pc - Pi) - (πc - πi) formülüyle hesaplanır. Pozitifse filtreleme (sıvı damar dışına), negatifse geri emilim (sıvı damar içine) olur.
