Soru: Starling hipotezini, kılcal damarların arteriyel ve venöz uçlarındaki madde alışverişini karşılaştırarak özetleyiniz. Hangi uçta filtreleme, hangisinde geri emilim baskındır ve bunun fizyolojik önemi nedir?
Çözüm: Starling hipotezi, kılcal damarlarda madde alışverişinin arteriyel ve venöz uçlarda farklılık gösterdiğini açıklar:
- Arteriyel uç: Kılcal hidrostatik basınç yüksek olduğu için (örneğin 35 mmHg), net filtreleme basıncı pozitiftir. Bu nedenle bu uçta filtreleme baskındır; oksijen, besin maddeleri ve sıvı kılcal damardan dokuya geçer.
- Venöz uç: Kılcal hidrostatik basınç düşer (örneğin 15 mmHg), buna karşılık kolloid osmotik basınç sabit kalır. Net filtreleme basıncı negatif hale gelir, bu yüzden geri emilim baskındır; karbondioksit, metabolik atıklar ve fazla sıvı dokudan kana geri emilir.
Fizyolojik önemi: Bu düzen sayesinde dokulara sürekli oksijen ve besin sağlanırken, atık maddeler uzaklaştırılır ve sıvı dengesi korunur. Arteriyel uçta filtre edilen sıvının yaklaşık %90'ı venöz uçta geri emilir, kalan %10 ise lenf sistemiyle toplanarak dolaşıma katılır. Bu dengeli süreç, doku sağlığı ve homeostaz için kritiktir.
