Soru:
\(C_5H_8\) molekül formülüne sahip ve bir halka içeren iki farklı sikloalken izomerinin yapısal formüllerini çiziniz ve IUPAC adlarını yazınız.
Çözüm:
💡 Molekül formülü, bir sikloalken (\(C_nH_{2n-2}\)) olduğunu gösteriyor. n=5 için H=8, formülle uyumludur. Farklı halka büyüklükleri ve çift bağ konumları izomerler yaratır.
- ➡️ 1. Adım: İlk İzomer - Siklopenten
Beş karbonlu bir halkada bir çift bağ bulunur. En kararlı ve yaygın izomer, çift bağın 1 ve 2. karbonlar arasında olduğu siklopenten'dir. Yapısı, beşgen bir halkanın bir kenarının çift bağ olması şeklindedir.
- ➡️ 2. Adım: İkinci İzomer - Metilsiklobüten
Dört karbonlu bir halka (siklobüten) oluşturulabilir. Bu durumda karbon sayısı 5 olduğu için, halkaya bir metil (\(CH_3\)) grubu bağlanmalıdır. Çift bağ halka üzerinde olacak şekilde, örneğin 1. karbona metil grubu bağlı bir 3-metilsiklobüten veya 1-metilsiklobüten izomeri yazılabilir. Doğru IUPAC adlandırmada, çift bağa en yakın uçtan başlanır ve metil grubu 3. karbonda olursa bileşiğin adı 3-metilsiklobüten olur. (Çift bağ 1-2 arasında, metil grubu ise 3. karbondadır).
✅ Sonuç: İki izomer:
- 1. İzomer: Siklopenten
- 2. İzomer: 3-metilsiklobüten
