Soru:
Bir öğrenci, aşağıdaki bileşiklerin sulu çözeltilerine ayrı ayrı Fehling ayıracı ekliyor. Hangi bileşik(ler)de kırmızı çökelti oluşmasını beklersiniz? Nedenini açıklayınız.
- A) Formaldehit (\(HCHO\))
- B) Aseton (\(CH_3COCH_3\))
- C) Glukoz (\(C_6H_{12}O_6\))
- D) Fruktoz (\(C_6H_{12}O_6\))
Çözüm:
🧪 Her bir bileşiğin yapısını ve Fehling ayıracı ile nasıl tepkimeye gireceğini inceleyelim.
- ➡️ A) Formaldehit: Yapısında bir aldehit grubu (\(-CHO\)) bulunur. Bu, Fehling çözeltisindeki \(Cu^{2+}\) iyonlarını kolayca indirger. ✅ Kırmızı çökelti oluşur.
- ➡️ B) Aseton: Yapısında bir keton grubu (\(-CO-\)) bulunur ve bu bir alfa-hidroksi keton değildir. İndirgeyici özellik göstermez. ❌ Çökelti oluşmaz.
- ➡️ C) Glukoz: Bir aldoheksozdur, yani yapısında bir aldehit grubu taşır. Bu nedenle indirgeyici bir şekerdir. ✅ Kırmızı çökelti oluşur.
- ➡️ D) Fruktoz: Bir ketoheksozdur. Normalde ketonlar Fehling ayıracı ile tepkime vermez. Ancak fruktoz, çözelti içindeki yapısı nedeniyle (alfa-hidroksi keton karakteri gösterir) indirgeyici özellik kazanır. ✅ Kırmızı çökelti oluşur.
✅ Sonuç: A, C ve D bileşiklerinde kırmızı çökelti (\(Cu_2O\)) oluşması beklenir.
