Soru:
Asetaldehit (\( CH_3CHO \)) bileşiği, Fehling çözeltisi ile ısıtıldığında gözlemlenen renk değişimi ve oluşan ürün nedir?
Çözüm:
💡 Fehling çözeltisi, Tollens ayıracı gibi aldehitleri ayırt etmek için kullanılan bir yükseltgendir. İçinde \( Cu^{2+} \) iyonları bulunur ve bazik ortamdadır.
- ➡️ 1. Adım: Tepkimenin Gerçekleşmesi
Aldehitler, Fehling çözeltisindeki \( Cu^{2+} \) iyonlarını indirger. Asetaldehit (\( CH_3CHO \)) yükseltgenerek asetik asite (\( CH_3COOH \)) dönüşür.
- ➡️ 2. Adım: Renk Değişimi
Çözeltideki mavi renkli \( Cu^{2+} \) iyonları, indirgenme sonucu kırmızı renkli bakır(I) oksit (\( Cu_2O \)) çökeltisine dönüşür. Bu nedenle gözlemlenen renk değişimi maviden kırmızı çökeltiye doğrudur.
- ➡️ 3. Adım: Kimyasal Denklem
Tepkimenin basitleştirilmiş denklemi şu şekildedir:
\( R-CHO + 2Cu^{2+} + 5OH^- \rightarrow R-COO^- + Cu_2O \downarrow + 3H_2O \)
Asetaldehit özelinde:
\( CH_3CHO + 2Cu^{2+} + 5OH^- \rightarrow CH_3COO^- + Cu_2O \downarrow + 3H_2O \)
✅ Sonuç olarak, mavi çözeltiden kırmızı renkli Cu₂O çökeltisi oluşur ve aldehit, karşılık gelen karboksilik asit tuzuna (burada sodyum asetata) yükseltgenir.
