Soru:
Bir esterin asit katalizörlü ortamda hidrolizi sonucu 46 gram etanol (C₂H₅OH) ve 88 gram bir karboksilik asit elde ediliyor. Hidrolize uğrayan esterin molekül formülü nedir? (H: 1, C: 12, O: 16 g/mol)
Çözüm:
💡 Ester hidrolizinde ester, bir alkol ve bir asite ayrışır. Oluşan ürünlerden esterin yapısını bulacağız.
- ➡️ 1. Adım: Etanolün mol sayısını bulalım:
Mol kütlesi = (2x12) + (6x1) + 16 = 46 g/mol
Mol = 46 g / 46 g/mol = 1 mol
- ➡️ 2. Adım: Karboksilik asidin mol sayısını bulalım. Reaksiyon denklemine göre 1 mol esterden 1 mol alkol ve 1 mol asit oluşur. Etanol 1 mol olduğuna göre, asit de 1 mol olmalıdır.
- ➡️ 3. Adım: Karboksilik asidin mol kütlesini bulalım:
88 gram asit 1 mol ise, mol kütlesi = 88 g/mol'dir.
- ➡️ 4. Adım: Asidin formülünü belirleyelim. Genel formülü R-COOH olan bir asitin mol kütlesi 60 (COOH) + R'nin kütlesidir. 88 - 45 (COOH grubu H'siz) = 43 g/mol. R = C₃H₇ (Propil) grubudur. Bu nedenle asit, bütanoik asittir (C₃H₇COOH). Ester ise etil bütanoattır (C₃H₇COOC₂H₅).
✅ Sonuç: Hidrolize uğrayan esterin formülü C₃H₇COOC₂H₅ (Etil bütanoat)'tır.