Soru:
Bazik hidroliz (sabunlaşma) tepkimesi ile ilgili aşağıdaki soruyu cevaplayınız.
122 g etil bütirat (C₃H₇COOC₂H₅), NaOH ile tamamen tepkimeye giriyor. Oluşan bütirat tuzu kaç gramdır? (H:1, C:12, O:16, Na:23)
Çözüm:
💡 Bazik hidrolizde ester, bir baz (genellikle NaOH) ile tepkimeye girerek karboksilik asitin tuzunu ve alkol oluşturur.
- ➡️ 1. Adım: Tepkime denklemini yazma.
\( C₃H₇COOC₂H₅ + NaOH \rightarrow C₃H₇COONa + C₂H₅OH \)
- ➡️ 2. Adım: Mol kütlelerini hesaplama.
Etil bütirat (C₆H₁₂O₂): (6x12) + (12x1) + (2x16) = 72 + 12 + 32 = 116 g/mol
Sodyum bütirat (C₄H₇O₂Na): (4x12) + (7x1) + (2x16) + 23 = 48 + 7 + 32 + 23 = 110 g/mol
- ➡️ 3. Adım: Esterin mol sayısını bulma.
\( n_{ester} = \frac{122}{116} = 1.052 \) mol
- ➡️ 4. Adım: Mol oranından tuzun mol sayısını bulma.
Denkleme göre 1 mol esterden 1 mol tuz oluşur.
\( n_{tuz} = 1.052 \) mol
- ➡️ 5. Adım: Tuzun kütlesini hesaplama.
\( m_{tuz} = 1.052 \times 110 = 115.72 \) g
✅ Sonuç: Oluşan sodyum bütirat tuzu 115.72 gramdır.
