Soru:
1.0 gram saf zeytinyağı örneği (triolein, \(C_{57}H_{104}O_6\)), sabunlaşma tepkimesi için tam olarak 19.2 mL 0.1 M NaOH çözeltisi ile tepkimeye giriyor. Buna göre zeytinyağı örneğinin saflık yüzdesi (% triolein) nedir? (Triolein MA: 884 g/mol)
Çözüm:
💡 Bu bir tersiyometri sorusudur. Harcanan baz miktarından ester miktarını buluruz.
- ➡️ Önce harcanan NaOH mol sayısını bulalım: \( \text{Mol} = \text{Hacim (L)} \times \text{Molarite} \)
\( \text{Mol NaOH} = 0.0192 \text{ L} \times 0.1 \text{ mol/L} = 0.00192 \text{ mol}\)
- ➡️ Sabunlaşma denklemi: \(C_{57}H_{104}O_6 + 3NaOH \rightarrow 3C_{17}H_{33}COONa + C_3H_8O_3\)
3 mol NaOH, 1 mol triolein ile tepkimeye girer.
- ➡️ Tepkimeye giren triolein molü: \( \frac{0.00192}{3} = 0.00064 \text{ mol}\)
- ➡️ Bu mol sayısının kütlesi: \( 0.00064 \text{ mol} \times 884 \text{ g/mol} = 0.56576 \text{ gram}\)
- ➡️ Saflık yüzdesi: \( \frac{\text{Saf Madde Kütlesi}}{\text{Toplam Kütle}} \times 100 = \frac{0.56576}{1.0} \times 100 = 56.576\% \)
✅ Sonuç: Zeytinyağı örneğinin saflık yüzdesi yaklaşık %56.6 trioleindir.
