Soru:
Bir DNA molekülünün bir zincirindeki nükleotit dizilimi 5'-ATG CCA GTT-3' şeklindedir. Bu DNA zincirinden sentezlenen mRNA molekülünün dizilimi ve bu mRNA'ya karşılık gelen amino asit dizilimi nedir? (Aşağıdaki tabloyu kullanınız.)
Genetik Kod Tablosu (mRNA kodonları):
- AUG → Metiyonin (Met) - Başlama kodonu
- CCA → Prolin (Pro)
- GGU, GGC, GGA, GGG → Glisin (Gly)
- GUA, GUC, GUG, GUU → Valin (Val)
- UAA, UAG, UGA → Dur kodonu
Çözüm:
💡 DNA'dan mRNA sentezine (transkripsiyon) ve mRNA'dan proteine (translasyon) adım adım ilerleyelim.
- ➡️ 1. Adım: mRNA Sentezi (Transkripsiyon): mRNA, DNA'nın verilen zincirine tamamlayıcı ve 5' → 3' yönünde sentezlenir. DNA zinciri 3' → 5' yönünde kalıp olarak kullanılır. Ayrıca, RNA'da Timin (T) yerine Urasil (U) bulunur.
- DNA: 5'- A T G C C A G T T -3'
- mRNA: 3'- U A C G G U C A A -5'
Ancak, mRNA dizilimi geleneksel olarak 5' → 3' yönünde yazılır. Bu nedenle diziyi ters çeviririz:
mRNA: 5'- AUG CCA GUU -3'
- ➡️ 2. Adım: Protein Sentezi (Translasyon): mRNA dizisini başlangıç kodonundan (AUG) itibaren üçlü gruplar (kodonlar) halinde okuruz.
- Kodon 1: AUG → Metiyonin (Met) - Başlama kodonu
- Kodon 2: CCA → Prolin (Pro)
- Kodon 3: GUU → Valin (Val)
✅ Sonuç: mRNA dizilimi 5'-AUG CCA GUU-3', amino asit dizilimi ise Met - Pro - Val'dir.
