Soru:
Bir bölgede epirojenez hareketleri sonucunda kara kütlesi yükselirken, deniz tabanının çöktüğü gözlemlenmiştir. Bu durum aşağıdaki kavramlardan hangisi ile en doğru şekilde açıklanır?
- A) Orojenez
- B) Volkanizma
- C) Faylanma
- D) Senklinal
- E) İzostazi
Çözüm:
💡 Bu soru, iç kuvvetlerden büyük ölçekli kıta oluşum hareketi olan epirojenez ile ilgili bir denge prensibini sorgulamaktadır.
- ➡️ Birinci adım: Epirojenez, geniş alanlı, yatay yönlü, yavaş ve uzun süreli kıta kabuğu hareketleridir.
- ➡️ İkinci adım: Soruda, bir kara kütlesinin yükselmesine karşılık bir deniz tabanının çökmesinden bahsediliyor. Bu, bir denge mekanizmasını düşündürür.
- ➡️ Üçüncü adım: Yer kabuğunun, mantonun üzerinde bir "salam dilimi" gibi yüzer halde dengede bulunmasına izostazi denir. Bir bölge yükselirken, başka bir bölgenin çökmesi bu dengenin bir sonucudur.
- ➡️ Dördüncü adım: Diğer şıklara bakalım. Orojenez (A) kıvrım dağlarının oluşumu, Volkanizma (B) magmanın yeryüzüne çıkması, Faylanma (C) kırılma ve deprem hareketleri, Senklinal (D) ise bir kıvrım çeşididir. Hiçbiri bu geniş ölçekli dengeyi açıklamaz.
✅ Sonuç: Doğru cevap, kütleler arasındaki bu dengeyi ifade eden E) İzostazi'dir.
