Soru:
Aşağıdaki seçeneklerden hangisi atasözlerinin kalıplaşmış bir söz öbeği olduğunu en iyi kanıtlar?
- A) Anlamlarının derin olması
- B) Söyleyeni belli olmaması
- C) Sözcüklerin yerinin değiştirilememesi
- D) Kısa ve öz olmaları
Çözüm:
💡 Bu soruyu çözmek için atasözlerinin temel özelliklerini ve "kalıplaşmış söz öbeği" olmanın ne anlama geldiğini bilmemiz gerekir.
- ➡️ Birinci adım: Kalıplaşmış söz öbeklerinde sözcüklerin yeri, sırası ve şekli değiştirilemez. Bu, onları diğer ifade biçimlerinden ayıran en önemli özelliktir.
- ➡️ İkinci adım: Seçenekleri inceleyelim. "Anlam derinliği" (A), "söyleyeni belli olmama" (B) ve "kısa ve öz olma" (D) atasözlerinin genel özelliklerindendir. Ancak bunlar, bir sözün kalıplaşmış olduğunu tek başına kanıtlamaz.
- ➡️ Üçüncü adım: "Sözcüklerin yerinin değiştirilememesi" (C) ise doğrudan kalıplaşmanın tanımına uyar. Örneğin, "Damlaya damlaya göl olur" atasözünü "Göl olur damlaya damlaya" şeklinde söyleyemeyiz. Bu, sözün bozulmasına ve anlam gücünü yitirmesine neden olur.
✅ Sonuç budur. Doğru cevap, atasözlerinin değiştirilemez yapısını vurgulayan C seçeneğidir.