Soru:
Aşağıdaki cümlede bulunan anlatım bozukluğunun nedenini bularak cümleyi doğru şekilde yeniden yazınız.
"Bu konuyu iyice anlamak için hem dersi çok iyi dinledi hem de notlar aldı."
Çözüm:
💡 Bu cümlede bir özne-yüklem uyumsuzluğu ve tümleç eksikliği vardır. Adım adım inceleyelim:
- ➡️ Birinci adım: Cümlenin öznesi "o" (gizli özne) olarak düşünülmelidir. Yüklemler ise "dinledi" ve "aldı" şeklindedir.
- ➡️ İkinci adım: "dersi dinledi" ifadesi doğrudur ancak "notlar aldı" ifadesi eksiktir. "Notları" değil, "notlar aldı" denmiştir. Aslında "notlar tuttu" veya "not aldı" demek daha doğrudur. Ayrıca, "dersi dinledi" ile "not aldı" aynı nesneyi paylaşmaz, bu nedenle "hem... hem de..." bağlacıyla kurulduğunda ikinci eylemin neyi aldığı belirtilmelidir.
- ➡️ Üçüncü adım: Doğru cümle, "Bu konuyu iyice anlamak için hem dersi iyi dinledi hem de not tuttu." veya "Bu konuyu iyice anlamak için hem dersi iyi dinledi hem de defterine notlar aldı." şeklinde olabilir.
✅ Sonuç: Cümledeki anlatım bozukluğu, "notlar aldı" ifadesindeki tümleç eksikliği ve uygun olmayan fiil kullanımından kaynaklanmaktadır.
