📚 10. Sınıf Fizik 2. Dönem 1. Yazılı 3. Senaryo MEB Soruları
Merhaba gençler! Fizik yazılısı yaklaşıyor ve MEB'in hazırladığı senaryolarla sınava hazırlanmak çok önemli. Bu yazıda, 10. sınıf fizik 2. dönem 1. yazılısı için 3. senaryoya uygun örnek soruları ve çözümlerini bulacaksınız. Unutmayın, fizik sadece ezber değil, anlamakla çözülür!
💡 1. Senaryo: Kuvvet ve Hareket
Soru 1: Sürtünmesiz yatay bir düzlemde durmakta olan 2 kg kütleli bir cisme, yatay doğrultuda 6 N büyüklüğünde bir kuvvet uygulanıyor. Cismin ivmesini hesaplayınız.
Çözüm:
- 🍎 Newton'un İkinci Yasası: F = m * a (Kuvvet = Kütle x İvme)
- 🍎 Verilenler: F = 6 N, m = 2 kg
- 🍎 İvme (a)'yı bulmak için: a = F / m = 6 N / 2 kg = 3 m/s²
- 🍎 Cevap: Cismin ivmesi 3 m/s²'dir.
Soru 2: Bir cisim, yerden yukarı doğru 10 m/s hızla atılıyor. Cismin çıkabileceği maksimum yüksekliği bulunuz. (Yerçekimi ivmesi g = 10 m/s² alınız.)
Çözüm:
- 🍎 Enerji Korunumu: Başlangıçtaki kinetik enerji, potansiyel enerjiye dönüşür.
- 🍎 Kinetik Enerji: KE = 1/2 * m * v²
- 🍎 Potansiyel Enerji: PE = m * g * h (h: yükseklik)
- 🍎 Maksimum yükseklikte hız sıfır olur: KE = PE => 1/2 * m * v² = m * g * h
- 🍎 m'ler sadeleşir: 1/2 * v² = g * h => h = v² / (2 * g)
- 🍎 Değerleri yerine koyalım: h = (10 m/s)² / (2 * 10 m/s²) = 100 / 20 = 5 m
- 🍎 Cevap: Cismin çıkabileceği maksimum yükseklik 5 metredir.
✨ 2. Senaryo: İş, Güç ve Enerji
Soru 1: 5 kg kütleli bir cismi, yatay bir yüzeyde 4 metre boyunca itmek için 20 N'luk bir kuvvet uygulanıyor. Yapılan işi hesaplayınız.
Çözüm:
- 🍎 İşin Tanımı: İş (W) = Kuvvet (F) x Mesafe (d)
- 🍎 Verilenler: F = 20 N, d = 4 m
- 🍎 İşin Hesaplanması: W = 20 N * 4 m = 80 Joule
- 🍎 Cevap: Yapılan iş 80 Joule'dür.
Soru 2: Bir asansör, 500 kg kütleli bir yükü 10 saniyede 20 metre yukarı çıkarıyor. Asansörün gücünü hesaplayınız. (Yerçekimi ivmesi g = 10 m/s² alınız.)
Çözüm:
- 🍎 Potansiyel Enerji Değişimi: PE = m * g * h = 500 kg * 10 m/s² * 20 m = 100000 Joule
- 🍎 Gücün Tanımı: Güç (P) = İş (W) / Zaman (t)
- 🍎 Gücün Hesaplanması: P = 100000 J / 10 s = 10000 Watt
- 🍎 Cevap: Asansörün gücü 10000 Watt'tır.
🌊 3. Senaryo: Isı ve Sıcaklık
Soru 1: 200 gram suyun sıcaklığını 20°C'den 50°C'ye çıkarmak için ne kadar ısı gerekir? (Suyun öz ısısı c = 4.18 J/g°C)
Çözüm:
- 🍎 Isı Formülü: Q = m * c * ΔT (Isı = Kütle x Öz Isı x Sıcaklık Değişimi)
- 🍎 Verilenler: m = 200 g, c = 4.18 J/g°C, ΔT = 50°C - 20°C = 30°C
- 🍎 Isının Hesaplanması: Q = 200 g * 4.18 J/g°C * 30°C = 25080 Joule
- 🍎 Cevap: 25080 Joule ısı gerekir.
Soru 2: Bir metal çubuğun boyu 20°C'de 1 metre iken, 80°C'ye ısıtıldığında boyu 1.0012 metre oluyor. Metalin lineer genleşme katsayısını bulunuz.
Çözüm:
- 🍎 Lineer Genleşme Formülü: ΔL = α * L₀ * ΔT (Boydaki Değişim = Genleşme Katsayısı x Başlangıç Boyu x Sıcaklık Değişimi)
- 🍎 Verilenler: ΔL = 1.0012 m - 1 m = 0.0012 m, L₀ = 1 m, ΔT = 80°C - 20°C = 60°C
- 🍎 Genleşme Katsayısının Hesaplanması: α = ΔL / (L₀ * ΔT) = 0.0012 m / (1 m * 60°C) = 0.00002 / °C
- 🍎 Cevap: Metalin lineer genleşme katsayısı 0.00002 / °C'dir.
Umarım bu örnek sorular ve çözümleri, fizik yazılısına hazırlanmanıza yardımcı olur. Başarılar!
