10. sınıf fizik sabit ivmeli hareket soruları

Question

Merhaba! Bu bölümde sabit ivmeli hareket konusunu pekiştirecek sorularla karşılaşacaksın. Bu sorular, bir hareketlinin hızının düzgün bir şekilde nasıl değiştiğini ve bu değişimle alınan yolu, geçen zamanı nasıl hesaplayabileceğini anlamana yardımcı olacak. Pratik yaparak, arabaların hızlanması veya bir topun yuvarlanması gibi günlük hayattaki birçok hareketi daha iyi analiz edebileceksin.

Answer 1

🚀 Sabit İvmeli Hareket Nedir?

Sabit ivmeli hareket, bir cismin hızının düzenli olarak arttığı veya azaldığı harekettir. Yani, cismin hızı her saniye aynı miktarda değişir. Bu değişim miktarına ivme denir.

🤔 İvme Nedir?

İvme, hızdaki değişimdir. Eğer bir cismin hızı artıyorsa, ivme pozitif; azalıyorsa ivme negatiftir. İvmenin birimi metre bölü saniye kare (m/s²) dir.

Örnek: Bir araba duruyorken gaza bastığımızda hızlanmaya başlar. Eğer arabanın hızı her saniye 5 m/s artıyorsa, arabanın ivmesi 5 m/s²'dir.

📝 Sabit İvmeli Hareket Formülleri

Sabit ivmeli hareket problemlerini çözerken kullanabileceğimiz bazı temel formüller şunlardır:

• 🚗 Son Hız (v): v = v₀ + at
• 📏 Yer Değiştirme (Δx): Δx = v₀t + (1/2)at²
• 🚀 Zamansız Hız Formülü: v² = v₀² + 2aΔx

Burada:

• 📍 v = Son hız
• 🚦 v₀ = İlk hız
• ⏱️ a = İvme
• ⏳ t = Zaman
• 🗺️ Δx = Yer değiştirme

❓ Sabit İvmeli Hareket Soruları ve Çözümleri

💡 Soru 1:

Duran bir araba, 4 m/s²'lik sabit ivmeyle 5 saniye boyunca hızlanıyor. Arabanın 5 saniye sonraki hızı kaç m/s'dir?

Çözüm:

Formül: v = v₀ + at

• 🚦 v₀ = 0 m/s (duran)
• ⏱️ a = 4 m/s²
• ⏳ t = 5 s

v = 0 + (4)(5) = 20 m/s

Cevap: Arabanın hızı 20 m/s'dir.

💡 Soru 2:

Bir motosiklet 10 m/s hızla giderken frene basılıyor ve 2 m/s²'lik ivmeyle yavaşlıyor. Motosiklet durana kadar kaç metre yol alır?

Çözüm:

Formül: v² = v₀² + 2aΔx

• 📍 v = 0 m/s (duran)
• 🚦 v₀ = 10 m/s
• ⏱️ a = -2 m/s² (yavaşlama)

0² = 10² + 2(-2)Δx

0 = 100 - 4Δx

4Δx = 100

Δx = 25 m

Cevap: Motosiklet 25 metre yol alır.

💡 Soru 3:

Bir top, yerden yukarı doğru 15 m/s hızla atılıyor. Topun tepe noktasına ulaşma süresi ve tepe noktasındaki yüksekliği nedir? (Yerçekimi ivmesi g = 10 m/s²)

Çözüm:

Önce tepe noktasına ulaşma süresini bulalım:

Formül: v = v₀ + at

• 📍 v = 0 m/s (tepe noktası)
• 🚦 v₀ = 15 m/s
• ⏱️ a = -10 m/s² (yerçekimi)

0 = 15 - 10t

10t = 15

t = 1.5 s

Şimdi tepe noktasındaki yüksekliği bulalım:

Formül: Δx = v₀t + (1/2)at²

• 🚦 v₀ = 15 m/s
• ⏳ t = 1.5 s
• ⏱️ a = -10 m/s²

Δx = (15)(1.5) + (1/2)(-10)(1.5)²

Δx = 22.5 - 11.25

Δx = 11.25 m

Cevap: Topun tepe noktasına ulaşma süresi 1.5 saniyedir ve tepe noktasındaki yüksekliği 11.25 metredir.