Merhaba arkadaşlar! 📖 2. dönem 2. yazılı sınavınıza hazırlanırken, MEB müfredatı ve soru tarzlarına uygun bir senaryo üzerinden önemli konuları tekrar edelim. Bu senaryo, Komünite Ekolojisi, Popülasyon Ekolojisi, Dolaşım Sistemi ve Bağışıklık gibi 2. dönem ağırlıklı konuları kapsayacak şekilde kurgulanmıştır. İşte karşınızda örnek bir sınav senaryosu ve çözümlü sorular! 🧬
Bir tatlı su gölü ekosisteminde; sazlıklar, kurbağalar, balıklar, su bitkileri ve mikroskobik canlılar bulunmaktadır. Göle yakın bir yerleşim yerinde ise insan popülasyonu yaşamaktadır. Senaryo, bu göl ekosistemi ve insan popülasyonu arasındaki etkileşimler üzerine kuruludur.
"Göldeki kurbağa popülasyonu, bir yıl içinde 200 bireyden 800 bireye çıkmıştır. Bu popülasyonun geometrik (üstel) büyüme gösterdiği bilindiğine göre, bu süreçteki r (içsel doğal artış oranı) değeri nedir?"
Çözüm: Geometrik büyüme formülü: \( N_t = N_0 \times \lambda^t \)
Burada \( N_0 = 200 \), \( N_t = 800 \), \( t = 1 \) yıl.
\( 800 = 200 \times \lambda^1 \) → \( \lambda = 4 \)
\( r = \lambda - 1 \) formülü ile \( r = 4 - 1 = 3 \) (veya %300) olarak bulunur.
✅ Anahtar Nokta: λ (lambda) bir üreme dönemindeki birey sayısı değişim oranıdır. r değeri ise birey başına büyüme oranını ifade eder.
"Gölden avlanan balıkları tüketen insanlarda, kalp damar sağlığı açısından önemli olan omega-3 yağ asitleri alınmaktadır. Kalpte sistemik dolaşım (büyük dolaşım) ile pulmoner dolaşım (küçük dolaşım) arasındaki temel farklar nelerdir? Tablo halinde yazınız."
"Göl çevresinde artan sivrisinek popülasyonu, insanlarda Batı Nil Virüsü enfeksiyonu riskini artırmıştır. Bu virüse karşı vücudumuzun özgül (kazanılmış) bağışıklık tepkileri nasıl gelişir? Süreci hücresel ve humoral bağışıklık açısından açıklayınız."
Çözüm:
Bu senaryo ve sorular, MEB kazanımları doğrultusunda yorumlama, bilgiyi uygulama ve analiz etme becerilerinizi ölçmeye yöneliktir. Konuları ezberlemek yerine, mantığını ve süreçlerini anlamaya çalışın. Hepinize sınavlarınızda başarılar dilerim! 🌟
